Best veel eensgezindheid tijdens het Gents energie- en klimaatdebat

Een warme Herberg Macharius verwelkomde bijna 100 geïnteresseerden voor het Gentse energie- en klimaatdebat, georganiseerd door energiecoöperatie Energent. Modatoren John Vandaele en Karel Van Keymeulen spraken met Joris Vandenbroucke (Voor Gent), Tom De Meester (PVDA), Anneleen Van Bossuyt (N-VA), Hafsa El-Bazioui (Groen) en Peter Leyman (CD&V).

Renovatie voor iedereen

Volgens het coöperatief gedachtengoed gaf Energent de mogelijkheid aan haar coöperanten om vooraf vragen in te sturen, en die konden ze tijdens het debat zelf aan de politici stellen. Coöperante Ann opende met een algemene vraag: ‘De klimaatnood is hoog en vele acties lijken te traag te gaan. Wat staat er op jouw programma om die nood nu aan te pakken.’ Hoewel de vijf politici andere accenten legden, werd duidelijk dat alle partijen inzettten op renovatie van woningen en daarbij oog hebben voor iedereen. De toon om iedereen mee te nemen weerklonk trouwens doorheen het hele debat. 

Iedereen meenemen in de energietransitie.

Concrete actiepunten

Joris Vandenbroucke (Voor Gent) wil een turbo op De Energiecentrale zetten en er zo er een echte Renovatiecentrale van maken, op een collectieve manier en in combinatie met een rollend fonds. Dat laatste klonk Tom De Meester (PVDA) als muziek in de oren, hoewel hij ook heil ziet in een stedelijk energiebedrijf. Groen benoemde dit door het monopolie ervan echter als ‘terugkeren in de tijd’. Zij willen dat Gent voorop blijft lopen als zonne- en windkampioen, behouden De Energiecentrale en voorzien dat de stad het goede voorbeeld geeft door zonnepanelen op stadsdaken te blijven plaatsen. CD&V dringt aan om bedrijven niet uit het oog te verliezen en te kijken naar de kosten van dit alles. N-VA wil via bedrijfssubsidies ook in die tak de energietransitie stimuleren. Ze kiezen voor een duurzame energiemix, waarin kernenergie een rol speelt (met eventueel een mini-centrale in de Gentse haven).

Lokale warmte en een eventuele taxshift

De vraag van coöperant Dorian over warmtepompen leidde tot een duidelijke eensgezindheid. Alle partijen kiezen collectieve oplossingen met kleine en lokale warmtenetten boven individuele warmtepompen. Daarbij wordt het idee van één groot warmtenet vanuit de haven losgelaten, vooral omdat de haven die warmte zelf nodig heeft om te verduurzamen. De noodzaak voor een taxshift van elektriciteit naar gas wordt door N-VA, Voor Gent en vooral Groen sterk benadrukt. Hafsa El-Bazioui (Groen) is zichtbaar tevreden hier niet alleen in te staan: ‘Ik zal jullie zeker aan deze belofte herinneren, Anneleen en Joris.’ PVDA en ook CD&V zijn minder enthousiast en geloven niet dat een taxshift mensen per se tot renovatie zal aanzetten. Ze zoeken andere manieren om renovatie te stimuleren.

Derdebetalerssystemen

Coöperant Griet verwoordt misschien de belangrijkste vraag van de avond heel mooi: ‘Op welke manier gaan jullie zorgen dat ook kwetsbare inwoners toegang hebben tot hernieuwbare en betaalbare energie én tot duurzame renovatie?’ Terwijl N-VA erop wil inzetten dat meer mensen woningen willen kopen om te verhuren (en dus het aantal sociale woningen wil afbouwen), kijken de andere partijen net naar méér sociale woningen. Er wordt met cijfers gegooid hoeveel er dat dan precies moeten zijn. Hafsa El-Bazioui (Groen) duidt nadrukkelijk dat ook sociale woningen fossielvrij gemaakt moeten worden. Daarnaast is Tom De Meester (PVDA) grote voorstander van een derdebetalersysteem via winst op energiefactuur of bulletlening (terugbetalen bij verkoop). Joris Vandenbroucke (Voor Gent) valt hem bij. We noteren dat er veel wil en grote plannen zijn, maar krijgen weinig echt concrete antwoorden.

Opvallende eensgezindheid

Over de rol van energiecoöperaties horen we veel woorden van lof. Er wordt gesproken over slapend kapitaal activeren, een partner zijn voor de stad als kenniscentrum en ook als uitvoerder voor grote projecten. Zelfs de moderatoren zijn verrast door zoveel positiviteit.

Het energiedebat eindigde met heel wat vragen uit de zaal, zoals ‘Waarom zijn er geen premies voor doe-het-zelver, te meer omdat er een tekort aan vaklui is? In Antwerpen krijgen mensen een premie als ze aansluiten op het warmtenet, waarom kan dat in Gent niet?’ We leren nog dat alle partijen kiezen voor meer groen en meer groenpolen, al wil de ene daarin radicalere keuzes maken dan de andere.

Hoe dan ook onthouden we graag dat er best veel eensgezindheid is tussen de verschillende partijen, die iedereen willen meenemen in de energietransitie. Verder blijkt er sowieso een mooie toekomst voor De Energiecentrale weggelegd. En die lokale warmtenetten komen er ook! We danken Joris, Tom, Anneleen, Hafsa en Peter om de inzichten van hun respectievelijke partijen kenbaar te maken.